 |
Kvar vart det av jula?
ELISE MOSAKER
spør Rasmus Løland i ei barnebok frå førre århundreskifte. Eg minnest
ei jul utpå 1950-talet at vegane berre var hålke, markene var brune med
is. Då vi gjekk rundt juletreet på gamle Ildjarnstad skule og såg ut,
var det mørkt og uverkeleg, ikkje snø som reflekterte lys og varme
innadørs. Det var ikkje jul det året. Er det snøen som er jula?
Mest kvar julekveld i femtida gjekk vi ut på trappa og lydde etter
kiminga hans Martin Solli. Då dei velkjende tonane frå Hedalskyrkja
nådde oss, visste vi at nå er det jul. Eller vi sat ved radioapparatet
og venta på dei same klangane når mange kyrkjeklokker over heile landet
ringte jula inn. Er det klokkeklangen som er jula?
Kva var vel meir
julestemning enn når lukta av surkål og ribbe breidde seg inn i stova?
Og når moltekremen, søt og mektig, fylte allereie mette magar og gjorde
oss velfortente til å slappe av i sofaen før minst sju slag kaker og
kaffilukta vekte smakssansane endå ein gong? Er det maten som er jula?
Den lange pakka, den runde, harde eller mjuke, den store eller vesle med
gråpapir pynta med brune bjøller og grøne kristtorn, eller var det små
nissar med raude toppluer og svarte bukser rennande på blå kjelkar og
gåvesekken så stor bakpå – spenninga løyste seg endeleg, og blanke
barneauge lyste av glede, er det pakkane som er jula?
Enn det rikt pynta juletreet med heimelaga korger i alle fargar,
pappkuler med kunstig snø, norske flagg, glitterstjerne i toppen og
tynne ”sølv”strimler som skein i glansen av vokslys som laga kvite
”kaker” på golvet? Enn juletregongen på festane frå Åsli skule i nord
til Søre lokalet i sør der ungdommane møttest og sende varme blikk til
ein utvald kvar gong ringane møttest rundt treet? Er det juletrefestane
som er jul?
”I dei dagane let keisar Augustus lysa ut at det skulle takast manntal………”.
Slik las mor frå Lukas 2. om barnet i krubba, englesongen på
Betlehemsmarkene, gjetarane som skunda seg til stallen og dei vise
mennene som ga slike merkelege gaver, gull, røykjelse og myrra. Eit
under var hendt, er dette underet jula?
***********************************
Julekvelden er komen, vi kan ”sitja og pusta på ei stund”. På ny ser vi snøkvit bygd, høyrer klokkene kima frå kyrkjevangen, kjenner julefreden senka seg i stova, høyrer om underet i Betlehem, gleder oss i lag der vi er. Godt om vi i januar kunne sleppa å spørja – kvar vart det av jula i år?
